Trong thời gian gần đây, thị trường BĐS Trung Quốc đã trải qua những biến động mạnh mẽ. Mặc dù chính phủ đã tung ra gói cứu trợ lên đến 1000 tỷ CNY, những nỗ lực này dường như vẫn chưa đủ để vực dậy thị trường bất động sản đang chìm trong khủng hoảng. Cùng ZFA đi sâu vào phân tích những tác động của khủng hoảng này.
I. NỖ LỰC CỦA CHÍNH PHỦ CÒN QUÁ NHỎ SO VỚI THIỆT HẠI CỦA BONG BÓNG BĐS
1. TÍN HIỆU TÍCH CỰC TỪ GÓI CỨU TRỢ BĐS
Những tuần qua, tin vui về gói cứu trợ BĐS 1000 tỷ CNY của chính phủ Trung Quốc đã khiến cổ phiếu ngành xây dựng và BĐS tại đây tăng trưởng mạnh. Cổ phiếu của BĐS Vanke Trung Quốc quay đầu tăng trở lại. Vanke đã thành công huy động 4 tỷ USD vốn đầu tư.
Hình 1: Bất động sản Vanke bắt đầu quay đầu trở lại
2. ẢNH HƯỞNG TÍCH CỰC CỦA XUẤT KHẨU VÀ NGÀNH BÁN DẪN
Nhiều nhà kinh tế còn cho rằng, PBOC cố tình để đồng Yuan trượt giá để thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu trước tình trạng nhu cầu toàn cầu giảm PMI.
Hình 2: PMI Trung Quốc tăng lên nguyên nhân được do Yuan giảm thúc đẩy xuất khẩu
Ảnh hưởng của Ngành Bán Dẫn: Sự biến động trong doanh số bán dẫn toàn cầu có tác động trực tiếp đến các đơn hàng xuất khẩu mới của Trung Quốc. Khi các công ty phương Tây tích trữ chip, điều này cải thiện tình hình xuất khẩu của Trung Quốc.
Biểu đồ này cung cấp một cái nhìn tổng quan về cách các yếu tố toàn cầu ảnh hưởng đến nền kinh tế xuất khẩu của Trung Quốc và vai trò quan trọng của ngành công nghiệp bán dẫn trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
3. THÁCH THỨC TỪ KHỦNG HOẢNG BĐS VÀ TỒN ĐỌNG HÀNG HÓA
Tuy nhiên, những nỗ lực của chính phủ Trung Quốc để vực dậy ngành BĐS và tiêu dùng còn rất nhỏ so với tổn thất từ việc vỡ bong bóng BĐS trong hơn 2 năm qua.
Mức sụt giảm doanh số bán nhà tại Trung Quốc từ mức đỉnh năm 2021 cao ~ 2x so với doanh số thị trường xe hơi tại đây. Mức sụt giảm này tương đương với hơn – CNY 10.000 tỷ bị bốc hơi trong chưa đến 3 năm. Con số này gấp 10 lần so với gói cứu trợ CNY 1.000 tỷ.
Hình 3: Doanh số bán nhà Trung Quốc giảm mạnh từ đầu năm 2024
Kinh tế vĩ mô: Sự sụt giảm mạnh mẽ trong doanh số bán nhà có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều ngành công nghiệp liên quan. Ví dụ như xây dựng, nội thất và tài chính.
Đầu tư: Các NĐT cần cẩn trọng khi đầu tư vào thị trường BĐS Trung Quốc trong bối cảnh biến động hiện nay.
Chính sách: Chính phủ có thể cần phải điều chỉnh chính sách để cân bằng lại thị trường. Đồng thời, hỗ trợ các ngành công nghiệp liên quan.
Biểu đồ cho thấy sự biến động lớn trong doanh số bán nhà so với sự ổn định của doanh số bán ô tô tại Trung Quốc. Sự sụt giảm mạnh từ năm 2021-2024 là một dấu hiệu cần được quan tâm và phân tích kỹ lưỡng. Đặc biệt trong bối cảnh kinh tế và chính sách hiện nay.
II. TỒN KHO TĂNG CAO DO DƯ THỪA NGUỒN CUNG
Cùng với việc giá trị BĐS (tài sản tiết kiệm truyền thống của nhiều hộ gia đình Châu Á) sụt giảm, nhu cầu tiêu dùng cũng vì thế mà giảm theo. Lượng hàng tồn kho tại Trung Quốc tăng lên đỉnh điểm. Không phải để chờ bán ra do nhu cầu cao mà phản ánh việc sản xuất dư thừa so với nhu cầu.
Hình 4: Lượng hàng tồn kho tại Trung Quốc đi ngang từ năm 2021
Lượng hàng tồn kho tại TQ đi ngang từ năm 2021, tuy nhiên đây lại là dư thừa đầu cung.
III. LỢI NHUẬN DOANH NGHIỆP THẤP HƠN DỰ BÁO
Mặc dù có sự chuyển biến tích cực nhẹ, thì vẫn có hơn >50% doanh nghiệp Trung Quốc báo cáo doanh thu thấp hơn dự kiến trong Q1/2024.
Hình 5: Số lượng doanh nghiệp dự báo doanh thu thấp hơn thực tế đang chiếm trên 50%
IV. THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN CŨNG KHÔNG PHỤC HỒI ĐỒNG ĐỀU – THỊ TRƯỜNG NỢ ẢM ĐẠM
Hình 6: Sự phục hồi của sàn chứng khoán Trung Quốc
Điều thú vị là công ty niêm yết ở sàn Hongkong và Đại Lục giao dịch với giá khác nhau. Cùng 1 cổ phiếu giao dịch tại Hongkong có mức chiết khấu thấp hơn – trong khi tại sàn Đại Lục lại có chiết khấu cao (risk premium cao hơn). Cho thấy, NĐT vẫn còn lo ngại về mức độ minh bạch và rủi ro của các sàn Đại Lục.
Hình 7: Chiết khấu khác nhau tại 2 sàn chứng khoán gây ra lo ngại niềm tin nhà đầu tư
Trong khi thị trường vay vốn lại cực kỳ ảm đảm, các hoạt động cho vay lần đầu tiên tăng trưởng âm. Đặc biệt là vay ngân hàng không chiết khấu. Đơn giản vì nhu cầu thấp, doanh nghiệp không có ý định vay vốn mở rộng hoạt động kinh doanh.
Hình 8: Thị trường vay vốn doanh nghiệp đang yếu đi
V. CHÍNH SÁCH KHÔNG KÍCH THÍCH ĐƯỢC TĂNG TRƯỞNG TIÊU DÙNG
1. LƯỢNG TIỀN RÚT RÒNG KỶ LỤC TỪ NGÂN HÀNG
Trong tháng 4, lượng tiền rút ròng của người dân ra khỏi hệ thống ngân hàng ở mức cao kỷ lục ~ 3.9 nghìn tỷ CNY. Trong đó, 1.9 nghìn tỷ USD được rút ra bởi các hộ gia đình.
Hình 9: Biểu đồ rút tiền ngân hàng kỷ lục ở Trung Quốc vào tháng 4
Tác động đến hệ thống ngân hàng: Mức rút tiền kỷ lục này có thể gây áp lực lớn lên hệ thống ngân hàng. Điều này ảnh hưởng đến khả năng cho vay và thanh khoản của các ngân hàng.
Thị trường tài chính: Sự biến động này có thể gây ra tình trạng lo ngại trên thị trường tài chính. Nó ảnh hưởng đến các khoản đầu tư và sự ổn định kinh tế.
Chính sách quản lý: Chính phủ có thể cần phải đưa ra các biện pháp khẩn cấp để ổn định lại thị trường. Đồng thời, khôi phục niềm tin của người dân vào hệ thống ngân hàng.
Biểu đồ cho thấy sự biến động lớn trong tiền gửi ngân hàng tại Trung Quốc. Đặc biệt là mức rút tiền kỷ lục vào tháng 4/2024. Đây là một dấu hiệu cảnh báo cần được quan tâm và xử lý kịp thời để tránh những tác động tiêu cực đến nền kinh tế và hệ thống tài chính của Trung Quốc.
2. CHUYỂN DỊCH ĐẦU TƯ SANG QUỸ THU NHẬP CỐ ĐỊNH
Số tiền này một phần được chuyển qua đầu tư vào các quỹ Mutual Funds trái phiếu. Lý do là lợi tức tờ trái phiếu siêu dài hạn của Chính phủ Trung Quốc khá hấp dẫn.
Hình 10: Chuyển dịch đầu tư sang quỹ thu nhập cố định
Biến động thị trường: Sự bất ổn trên thị trường tài chính có thể làm tăng nhu cầu đầu tư vào các quỹ thu nhập cố định như một biện pháp an toàn.
Lãi suất: Thay đổi trong chính sách lãi suất có thể thúc đẩy việc đầu tư vào các quỹ có thu nhập cố định.
Niềm tin đầu tư: Sự chuyển dịch từ các quỹ hỗn hợp sang quỹ thu nhập cố định cho thấy sự thay đổi trong niềm tin của NĐT đối với các loại tài sản rủi ro.
Biểu đồ cho thấy sự chuyển dịch rõ rệt của nhà đầu tư sang các quỹ thu nhập cố định từ đầu năm 2023 đến tháng 4/2024. Sự gia tăng tỷ lệ phần trăm của các quỹ trái phiếu và lượng phát hành quỹ thu nhập cố định cho thấy sự thay đổi trong chiến lược đầu tư. Đồng thời, phản ánh tình hình kinh tế và sự bất ổn trên thị trường tài chính.
3. THÁCH THỨC TRONG CHÍNH SÁCH KINH TẾ TRUNG QUỐC
Một phần khác được đầu tư vào thị trường chứng khoán. Đặc biệt khi sàn chứng khoán Thượng Hải và Hongkong đang tăng trưởng trở lại, doanh nghiệp tăng trường chi trả cổ tức. Đây chính là điểm khó của các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc.
Điều họ phải làm là kích thích tiêu dùng (phía cầu tiêu dùng):
– Nhưng những chính sách kích thích hiện tại lại chủ yếu đánh vào doanh nghiệp (phía cung hàng hóa). Nhưng, doanh nghiệp thì lại đang sản xuất thừa.
– Trong khi việc huy động vốn của chính phủ và trả cổ tức của doanh nghiệp lại khuyến khích người dân dùng tiền đi đầu tư thay vì tiêu dùng
Tình trạng này có thể càng làm gia tăng vấn đề giảm phát/ thiểu phát.
VI. TỔNG KẾT
Trung Quốc lại đang có giá trị BĐS nhà ở ngày một xuống dốc khiến người dân phải thắt lưng buộc bụng. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến giảm phát tại đây. Sự phục hồi của thị trường vốn cũng không đồng đều và chắc chắn.
Các chính sách của Trung Quốc hiện tại khá rối ren. Chủ yếu chỉ có tác dụng lên doanh nghiệp mà ít tác dụng nhiều lên nhu cầu chi tiêu của người dân. Trong khi việc vực dậy thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu đặc biệt lại đang thu hút người dân tiết kiệm thay vì tiêu dùng.
